Onze handgeknoopte Nepalese tapijten: een liefdevol werk van lange adem

Reis met Verco Tapijten mee naar Nepal

Handgeknoopte Nepalese tapijten tot in de puntjes afwerken duurt ongeveer een zestal maanden. Dat er veel liefde en zorg inkruipt, daar waren we al van overtuigd bij Verco Tapijten. Maar we wilden het ook wel eens met onze eigen ogen zien. Daarom reisden we eind 2022 naar de Nepalese knoperij waar we ondertussen al meer dan 35 jaar op vertrouwen.

In 7 stappen naar handgeknoopte Nepalese tapijten: van ruwe wol tot een afgewerkt karpet

“Nu ik het hele proces heb gezien, heb ik er maar één woord voor: FÉNÓMÉNAAL.” – Isabel

Handgeknoopte Nepalese tapijten

In elk stapje van het proces zit ongelofelijk veel passie en vakmanschap. Alles is bovendien puur handwerk. Wie kiest voor een handgeknoopt tapijt uit onze Nepalese knoperij, kiest voor een stuk dat door vele handen met alle zorg is gemaakt. Alleen zo krijg je een fantastisch product!

1 – Wol uit de bergen

Handgeknoopte Nepalese tapijten van goede kwaliteit, dat begint bij de juiste wol. De wol is afkomstig van schapen die grazen in het Himalaya-gebergte. Omdat deze schapen alleen leven van wat de natuur te bieden heeft, krijg je stevige en slijtvaste wol.

Voor onze tapijten gebruikt men alleen wol van de rug van het schaap. Die heeft de beste kwaliteit. Het scheren van de schapen gebeurt in de bergen en de wol krijgt er meteen al een eerste wasbeurt met koud bergwater. Zo wordt vuil en vet onmiddellijk weggewassen. De wol komt dan in grote balen naar de knoperij.

Handgeknoopte Nepalese tapijten - wol alle kleuren
Wol van schapen uit het Himalaya-gebergte
Handgeknoopte Nepalese tapijten - schapenwol sorteren
Wol sorteren met de hand
Handgeknoopte Nepalese tapijten - schapenwol kammen
Wol kammen met een kaarde
2 – Alleen de allerbeste wol

Om aan de slag te kunnen gaan met de allerbeste wol, wordt die tot drie keer toe met de hand gesorteerd. Een eerste keer om slechte wol en klonters te verwijderen. Een tweede keer om de wol pluk per pluk op kleur te sorteren. En een derde keer om een nog nauwkeurigere selectie te doen op kleur, want elk detail telt.

3 – Van wol naar draad
Handgeknoopte Nepalese tapijten

Na het sorteren krijgt de wol een kambeurt. Dat gebeurt met een kaarde, een wolkam die de vezels van de wol ontwart en fijner maakt. Ook dat is handwerk. De juiste druk is belangrijk en dat doen ze hier in de knoperij puur op gevoel.

“Echt niet evident dat kammen van de wol. Je moet met een klein plankje met pinnetjes over de wol wrijven. Ik heb het even geprobeerd en het vraagt superveel handigheid en finesse.” – Isabel

Om van de plukken wol een tapijt te kunnen maken, zijn er draden nodig. Met een spinnenwiel worden de losse gekaarde vezels in elkaar gedraaid tot een stevige draad.

4 – In alle kleuren

Ofwel blijft de wol naturel, want ook dat zijn mooie kleuren. Ofwel krijgt de wol een kleurbad. Het kleurproces duurt een volle dag. Via een systeem met wielen zakken gigantische strengen wol in het kleurbad. Een bad dat op de juiste temperatuur blijft dankzij een houtvuur en waar een specifiek afgemeten hoeveelheid kleurstof aan toegevoegd wordt. In de tapijtenmakerij houden ze voor elke kleur bij hoeveel kleurstof er precies nodig is. Zo kunnen ze keer op keer dezelfde kleur maken. Tijdens het proces worden alle parameters opnieuw en opnieuw gecontroleerd.

Na het kleurbad mag de wol rusten en wordt deze nagespoeld met koud bergwater. Dan moet de wol uitlekken en drogen. De wol wordt zongedroogd op het dak van de knoperij. Dat is een hele klus, want de strengen wol moeten geregeld gedraaid worden. Onze knoperij testte al andere manieren van drogen uit zoals met droogblazers omdat het weer niet altijd optimaal is, maar dat geeft niet hetzelfde mooie effect. Tijd en geduld zijn dus van belang! Van de gekleurde strengen wol worden bollen gemaakt en elke bol krijgt een kleurlabel. De wol is nu klaar om naar de knopers te gaan.

Handgeknoopte Nepalese tapijten - naturelle wol
Naturelle wol
Handgeknoopte Nepalese tapijten - gekleurde wol
Gekleurde wol
Wol drogen
Wol opbollen
5 – De basis voor het tapijt

En toch kan het knopen nog niet meteen beginnen. Elk nieuw tapijt vraagt om een eigen knoopraam of loom. Dat is een houten raam waarop katoenen draden worden gespannen. Dat vormt de basis voor het Nepalees tapijt. Ook dit klusje vraagt ongeveer een dag teamwerk. Het hangt een beetje af van de grootte van het tapijt. Vooral de spanning op de draden is erg belangrijk om de stevigheid van het tapijt te kunnen garanderen. Dit houdt de loommaster nauwlettend in het oog!

6 – Eindelijk: het knopen kan beginnen

Afhankelijk van de grootte van het tapijt werken er één tot vier personen aan één tapijt. Knopers die samenwerken moeten allemaal even nauwkeurig knopen en hetzelfde ritme aanhouden. Anders ontstaan er ongelijkheden.

Voor een tapijt met een patroon hangt er boven het knoopraam een ruitjespapier waarop het patroon perfect is ingekleurd. Soms moeten de knopers constant wisselen van draad. Niet elke knoper kan dat, want een bepaald percentage kan niet lezen of tellen. Eenvoudigere en kleine handgeknoopte Nepalese tapijten zoals voetmatjes en lopers worden soms gemaakt door knopers die thuiswerken. Gemiddeld kan een knoper 1 m² tapijt per maand maken. Een tapijt van 2×3 m waar twee knopers aan werken vraagt daarom al snel 3 maanden knoopwerk.

Handgeknoopte Nepalese tapijten - wol knopen
Een mooie toekomst

Een goede opleiding is voor veel Nepalezen niet evident. Veel mensen in Nepal leven in absolute armoede. Een groot deel van de tapijtknopers werkt en leeft op de knoperij.

Ze zijn er veilig en hebben stromend water en elektriciteit. Ze betalen geen huur en krijgen een loon. Tot en met de middelbare school betaalt de knoperij ook de schoolkosten voor hun kinderen. Zo zorgt het bedrijf voor de toekomst van een 50-tal gezinnen.

7 – Liefdevolle nazorg

Na het knopen van het tapijt is er nog anderhalve maand werk voor het handgeknoopt wollen tapijt tot bij ons geraakt. We zetten even op een rijtje wat er in die tijd nog gebeurt:

  • Er komt een kettingdraad op de kopkanten van het tapijt zodat het niet kan uitrafelen en dan mag het van het knoopraam.
  • De rug van het tapijt krijgt een stevige behandeling van een prikker met stalen punt. Een tapijtenmaker met geoefend oog duwt alle uitstekende knoopjes in het tapijt. Zo krijgt het een nog vlakkere onderkant.
  • Men controleert het tapijt nog eens kritisch op imperfecties. Die kunnen nu nog bijgestuurd worden.
  • Tijd voor enkele grondige scheer- en wasbeurten: scheren zorgt ervoor dat alle poolharen gelijk zijn en wassen laat alle kleuren tot hun recht komen. Een zware klus, want zo’n nat tapijt weegt immens veel.
  • De schone tapijten drogen na het wassen in de zon. Ze worden hiervoor opgespannen in een raam om ze volledig vlak te maken en om zo recht mogelijke randen te verkrijgen.

Met de hand naaien de tapijtenmakers ten slotte een fijn boordje rond het tapijt als finishing touch!

Handgeknoopte Nepalese tapijten - tapijt prikken
Tapijt prikken
Handgeknoopte Nepalese tapijten - Tapijt scheren
Tapijt scheren
Handgeknoopte Nepalese tapijten - Tapijt wassen
Tapijt wassen
Handgeknoopte Nepalese tapijten - Tapijt afwerken
Tapijt afwerken
Een onvergetelijke reis

Stap voor stap kunnen meemaken hoe een tapijt gemaakt wordt dat in onze winkel terechtkomt, was meer dan de moeite waard.

Maar eigenlijk was de hele reis onvergetelijk.

Alleen al het verkeer in Kathmandu was een avontuur op zich. Alles rijdt er door elkaar en er zijn geen regels. Gewoon vooruitrijden is de boodschap! Gelukkig moesten we niet zelf achter het stuur kruipen. En tijdens het oversteken van de straat hielden we elkaars hand toch stevig vast om samen veilig aan de overkant te geraken.

Naast armoede zagen we ook heel wat schitterende dingen: het imposante Himalaya-gebergte, twee indrukwekkende stoepa’s (boeddhistische tempels), de gelukbrengende levende godin Kumari, de plaatselijke winkelkraampjes, … en natuurlijk de vriendelijke blik van de Nepalezen!

Bewonder onze handgeknoopte Nepalese tapijten

Benieuwd om onze handgeknoopte Nepalese tapijten ook in het echt te bewonderen? Kom dan zeker eens langs in onze showroom. We vertellen je graag van naaldje tot draadje wat je met zo’n Nepalees tapijt precies in huis haalt. Een prachtig tapijt waar je jarenlang plezier van hebt, daar zijn we zeker van!

Handgeknoopte Nepalese tapijten - wol knopen
Handgeknoopte Nepalese tapijten
Scroll naar boven